Sac metal proseslerinde toplam üretim maliyeti, malzeme maliyetlerine ve işleme maliyetlerine bağlıdır; burada birincisi büyük bir paya sahiptir. Bu nedenle parçalarınızı dosyada iç içe yerleştirmek, sac metal projeleri için tasarım sürecinin önemli bir adımıdır.
Sac Metal Şekillendirmede Nesting Nedir?
Üretim bağlamında, “nesting” (yerleşim) terimi genellikle birden fazla parçanın tek bir sac levha üzerine yerleştirilmesi, böylece malzeme ve atıklarının azaltılması ve üretimin optimize edilmesi sürecini ifade eder. Bu işlem, israfı azaltmak ve maliyetlerden tasarruf etmek için endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır.
Lazer kesim hizmetlerimiz için tercih ettiğimiz format DXF dosyasıdır. Özel oluşturulmuş CAD yazılımları parçalarınızı otomatik olarak iç içe yerleştirebilir ve daha sonraki işlemlerde kullanım için bir DXF dosyasını dışa aktarabilir.
Sac Metal Parçalarım için Nesting Gerekli mi?
En iyi uygulamalara geçmeden önce bir adım geriye gidelim ve sac metal parçalarımız için nesting gerekip gerekmediğini kendimize soralım. Bu sorunun cevabı çoğunlukla nereden baktığınıza bağlı olacaktır.
Örneğin, bir üreticiyseniz, sac kesim için dosyaları iç içe yerleştirmek oldukça standart bir uygulamadır ve genellikle mevcut malzemenizden en iyi şekilde yararlanmak ve üretimi optimize etmek için yapılması gereklidir.
Parça ürettirmek isteyen alıcının bakış açısından, çoğu sac kesim atölyesinin zaten yerleşimi yapılmış parçalarla ilgili gerekli araçlara ve aşinalığa sahip olduğunu bilinmelidir. Aslında, bazı durumlarda, üreticinin nesting uygulanmış parçaları almasını engelleyebilir, bu onları önceden tanımlanmış bir fiyatlandırma sürecine itebilir.
Örneğin, birçok sac metal parça imalatçısı, önceden kesilmiş sa malzemelerle çalışır. Parçaların yerleşimi ile maksimum miktarda kullanabilecekleri malzeme yerine tamamen yeni bir malzeme kullanmaları gerekebilir. Üreticiler ayrıca malzeme boyutu, makinenin sınırlamaları gibi konularda da daha bilgilidirler.
Kısacası bazen parçalarınızı ayrı dosyalar halinde göndermeniz her iki taraf için de daha kolay olur. Bir müşterinin kendi parçalarını önceden iç içe yerleştirmesinin mantıklı olduğu durumlar da vardır; ör: iç içe yerleştirilmiş dosyanın tüm malzeme sacını bitireceği veya müşterinin kendi malzemesini temin ettiği durumlar.
Geometri ve Konumlandırmanın Etkisi. Anlık Fiyat Motoru ile Pratik Örnekler
Örnek 1
Parçalarınızı iç içe yerleştirme veya yerleştirmeme seçimi çoğunlukla parçaların geometrisine bağlıdır. İç içe yerleştirmenin ne zaman maliyetten tasarruf sağlayan bir araç olduğunu ve ne zaman olmadığını göstermek için aşağıdaki illüstrasyonları kullanacağız.
Aynı boyutta parçaları içeren iki farklı DXF dosyası oluşturduk ancak parçaları farklı şekilde düzenledik:
- İlk dosyada parçalar daha aralıklı yerleştirilmiş ve sac üzerinde daha büyük bir alan kaplıyorlar.
- İkincisinde ise yan yana dizilmişler ve daha küçük bir alan kaplıyorlar.

Bu dosyaları Anlık Fiyat Motoruna (IQE) aynı parametrelerle (malzeme, sac levha kalınlığı, ardıl işlem vb.) yükledik. Algoritma bu iki farklı dosyayı aynı olarak algıladı ve aynı fiyatı verdi:

Bunun nedeni, algoritmanın yalnızca parçaların kapladığı “yararlı” alanı algılamasıdır. Yani aynı parçaları farklı dosyalara bölüp Anlık Fiyat Motoruna yüklerseniz toplam fiyat değişmez.
Ancak üreticilerin ayrı dosyalarla çalışması daha uygun olacaktır. Üretim ekipmanını kurarken ellerinde bulunan sac levhaları dikkate alarak parçaları kendileri ayarlayabilirler.
Örnek 2
İkinci örnek için yine iki farklı DXF dosyası kullandık:
- İlk dosyada parçalar ayrı ayrı yerleştirilmişti
- İkinci dosyada aynı parçalar mevcuttu ancak parçaların sınırlayıcı kutuları (bounding box) birbiri üzerinden geçiyordu.

Bu kez IQE (Anlık Fiyat Motoru) dosyaları farklı şekilde algıladı ve parçaların birbiri üzerinden geçtiği dosya için bize daha iyi bir fiyat verdi:

Kısacası, bileşenlerin kendi sınırlayıcı kutuları aynı alana yerleştirilemiyorsa, parçaları aynı dosyada iç içe yerleştirmenin hiçbir faydası olmayacaktır.
Xometry’de Lazer Kesim için Nesting
Yukarıda da belirtildiği gibi, yerleşim için nesting uygulamasının ideal yöntemi, normal tasarımları otomatik olarak yerleşmiş DXF dosyalarına dönüştüren özel bir CAD yazılımı kullanmaktır. Yerleşmiş (Nested) parçalardan bahsederken aşağıdaki avantajlar ve hususlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Nesting’in Avantajları:
- Birden fazla parça için birden fazla sipariş kalem yerine farklı parçaların tek bir sipariş kalemi altında fiyatlandırılmasını sağlar
- Birden fazla parça yüklemekten ve konfigürasyondan kurtarır
- Tek bir sipariş kalemi altında malzeme, ardıl işlem ve diğer seçeneklerin kolayca gruplanması
Nesting Dosyalarıyla İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Yerleşim yapılacak tüm parçalar aynı kalınlık, malzemede ve ardıl işleme sahip olmalıdır
- Boyutsal raporuna göre resmi denetime uygun olarak parçaları dikkatlice yerleştirin. Her bir bileşen için 2 boyutlu çizimin yüklenmesi, muayenenin doğru yapılması için faydalı olacaktır.
- Lazer kesim için parçalar arasında 6,5 mm kenar boşluğu ve 0,8 mm boşluk bırakılmalıdır
- Küçük, hassas ve karmaşık iç içe geçmiş bileşenlerin kaybını önlemek amacıyla, 50 mm’nin altındaki parçalar için ayrılabilir tırnakların eklenmesi önerilir.

En İyi Sac Metal Nesting Uygulamaları
1. Sık Görülen Tasarım Hatalarını Düzeltin
Kullanılamaz bir dosya oluşturarak tüm üretim sürecini yavaşlatabilecek potansiyel tasarım hatalarını belirlemek çok önemlidir. Tasarım sırasında oluşan maliyetler minimum düzeydeyken, üretim sırasındaki düzeltme maliyetleri çok daha yüksektir.
Bu nedenle, fiyatlandırma ve imalattan önce hatasız bir dosya oluşturmak gerekir. Dosyalarda sık görülen sorunlar aşağıda verilmiştir:
- Tekrarlayan veya üst üste binen çizgiler, eğriler, noktalar vb.
- Başlık bloğu bilgileri, notlar ve boyutlar gibi bilgilerin silinmemesi
- Açık eğriler, bağlantısız çizgiler vb. gibi açık geometriler.
- Uzunluğu sıfırdan küçük olan çizgiler
Tasarım ipucu: Geometrinin sürekli kapalı öğelere sahip olmasını sağlamak için tasarımlarınızı çoklu çizgiler (polyline) olarak dışa aktarın. Başlıklar, metinler ve yardımcı çizgiler gibi profil dışı öğelerin silindiğinden daima emin olun.
2. Spline (Şerit) Kullanmaktan Kaçının
Şeritler CAD dosyalarında yaygın olarak kullanılan tasarım özellikleridir. Dişli profilleri gibi karmaşık geometrileri üretmek için kullanılırlar. CNC ekipmanlarındaki sorun, G Kodları üzerinde çalışmaları ve spline’ları okuyamamalarıdır. Bu ekipmanlar genellikle doğrusal veya dairesel hareketlerle çalışırlar.
Sonuç olarak spline’ları çizgi veya yay (arc) olarak okurlar. Bu durum geometrik ve boyutsal doğruluğun kaybedilmesine neden olur.
Tasarım ipucu: Tasarımınızda mümkün olan her yerde spline’ların yerine çizgiler ve yaylar kullanın. Şeritler halinde değil, çoklu çizgiler (polylines) olarak dışa aktarın.
3. Parçalar Arasındaki Boşluğu Koruyun
İç içe yerleştirilmiş parçaların istendiği gibi çıkmasını sağlamak için parçalar arasında boşluk bırakılması önerilir. Bu, kesme sürecinde kesim kanalına (kerf) yani kesilip çıkarılan malzemenin genişliğine yer açmak içindir.

Genellikle kesim kanalı (kerf) prosese bağlı olarak değişir ancak aşağıdaki kuralların bilinmesi yararlı olacaktır:
- Lazerli kesimde kerf: 0,08 – 1 mm
- Plazma kesimde kerf: 2 – 3 mm
- Su jetiyle kesimde kerf: 0,76 –1,02 mm
4. Küçük Parçalar için Ayrılabilir Tırnaklar
Küçük parçalar veya kompleks ve sıkı toleranslara sahip parçalar için ayrılabilir tırnakların eklenmesi, üretim sırasında parçalarda oluşabilecek kayıp ve hasarı azaltır. Ayrıca, kesimden sonra tüm parçaların sac levha üzerinde tutulmasına ve malzemenin çok ince olması durumunda yapılacak ardıl işlemlere yardımcı olurlar.
Tasarım ipucu: 50 mm’den küçük parçalara veya sıkı toleranslar için ayrılabilir tırnakların eklenmesi önerilir. Çoğu parça için yaklaşık 0,05 mm’lik tırnaklar yeterli olacaktır.
5. Nesting Yazılımıyla Parçaları Optimize Edin
Otomatik nesting fonksiyonlarının veya Autodesk Fusion 360 (Xometry eklentisini indir) veya ProNest gibi özel optimizasyon yazılımlarının kullanılması, mevcut alana maksimum parçanın sıkıştırılmasına olanak sağlar.
Bu yazılımlar aynı zamanda normalde üretilmesi zor olan kompleks şekilleri de yerleştirebilir. Nesting optimizasyonundan sonra dosyanın DXF olarak dışa aktarılması önemle tavsiye edilir.

Tasarım ipucu: Birçok popüler CAD yazılımında dahili bir nesting özelliği bulunur. Yazılımınızda bu özelliğin olup olmadığını kontrol edin veya dosyaları kolayca iç içe yerleştirilen bir yazılım kullanın.
CAD Dosyalarınızı Hazırlayın ve Online Teklif Oluşturun
Sac metal parçalarının yerleşimi siparişin basitleştirilmesini, malzeme ve maliyet tasarrufunu sağlar. Yerleşimi yapılmış bir DXF dosyasını dışa aktarmak her zaman maliyet tahminini kolaylaştırır. Dosyalarınızı Xometry Anlık Fiyat Motoru’na yükleyin ve lazer kesim projeleriniz için birkaç saniye içinde fiyat teklifi alın.
Comment(0)