Klokkengroep ‘s-Hertogenbosch, üretim uzmanlarından saat yapımına yeni başlayan amatörlere kadar 100’den fazla saat üreticisi meraklısını bir araya getiriyor. Topluluğumuzda, genellikle sıfırdan tasarlayıp ürettiğimiz saatler üzerinde çalışarak bu sanatı paylaşma ve yaşatma tutkusu ile bir araya geliyoruz.
Haziran 2024’te şimdiye kadarki en iddialı projemize başladık: Barentsz Saati’nin yeniden yapımı. Orta Çağ’a ait bu saat, sıra dışı bir geçmişe sahip. Bu tarihi şaheseri yeniden hayata geçirmek için geleneksel saat yapım tekniklerini, Xometry’den temin ettiğimiz hassas su jeti kesimi gibi modern üretim yöntemleriyle birleştirdik.

Zanaatkarlığı Geleceğe Taşımak: Geleneksel Eğitim Programları
Topluluğumuz, geleneksel işleme ve saat yapım becerilerini bir yıllık bir eğitim programıyla yaşatmaya kendini adamıştır. Haftalık atölye çalışmaları hem teoriyi hem de pratiği içerir. Katılımcılar, pirinç levhalar ve çelik çubuklar gibi ham malzemelerden ağırlıkla çalışan basit bir saat üretir. Bu süreçte dişli kesme, hassas delik delme ve montaj gibi temel teknikler öğretilir.
Atölyemiz, İsviçre yapımı Schaublin 102 VM tornalar, Aciera F3 dik işleme tezgahları ve Avusturya yapımı EMCO torna tezgahları gibi yüksek hassasiyetli ekipmanlarla donatılmıştır. Bu sayede üyeler hem geleneksel hem de modern imalat yöntemlerinde ustalaşabilirler.
Eğitim programı sırasında, üyeler sıfırdan tamamen kendilerinin yaptığı bir ağırlıkla çalışan saat tasarlar. Dişliler için pirinç levhalar, miller ve pinyonlar için çelik çubuklar kullanılır. Bu temel tasarım, dişli kesme, hassas delik delme ve montaj gibi tekniklerin öğrenilmesine olanak tanır ve üyeleri Barentsz Saati gibi ileri seviye projelere hazırlar.

Barentsz Saati Projesinin İlham Kaynağı
Barentsz Saati, 1500’lü yılların sonlarına dayanıyor ve Willem Barentsz’in Arktik seferine eşlik eden nadir bir Orta Çağ saati olarak öne çıkıyor. Saat, Uzak Doğu’daki yüksek rütbeli yetkililere verilmesi planlanan birçok hediyeden biriydi. Ancak Barentsz’in gemisi De Witte Swaen (Beyaz Kuğu), Nova Zembla yakınlarında buzullar arasında sıkışıp kalınca sefer başarısızlıkla sonuçlandı.
Mürettebat, gemi kalıntılarından inşa ettikleri Het Behouden Huijs (Güvenli Ev) adı verilen bir ahşap barınakta zorlu bir kışı geçirdi. Kaçış sırasında geride bırakılan saat, 1871 yılında bir Norveçli avcı tarafından barınağın kalıntıları arasında bulundu. Şu anda Amsterdam’daki Rijksmuseum koleksiyonunda yer alan bu saat, Orta Çağ saatçiliğinin nadir örneklerinden biridir.
Bu tarihi şaheserin yeniden yapılması, topluluğumuzun birden fazla üyesinin katılımıyla kolektif bir çabaya dönüştü. Katılımcılar, tarihi yöntemleri araştırmaktan modern üretim tekniklerini uyarlamaya kadar farklı alanlardaki becerilerini ve uzmanlıklarını projeye sundular. Bu ortak tutku ve ekip çalışması, Barentsz Saati’ni yeniden hayata döndürmede hayati bir rol oynadı.

Barentsz Saati’nin Sırlarını Ortaya Çıkarmak
Barentsz Saati, Orta Çağ saatçiliğinin olağanüstü bir örneği olarak öne çıkıyor. Çoğu tarihi saat modernize edilmişken, bu saat orijinal tasarımını korumayı başarmıştır. Tüm bileşenleri çelikten yapılmış ve dönemin demirci ustalarının yeteneklerini gözler önüne seren sıcak dövme teknikleriyle üretilmiştir.
Bir dişli çarkın üretimi şu adımları içeriyordu:
- Dikdörtgen profil bir çubuğun dövülmesi.
- Çubuğun yuvarlak bir halka haline bükülmesi.
- Halka uçlarının sıcak kaynakla birleştirilmesi.
- 64 diş için çentik noktalarının işaretlenmesi.
- Diş profillerinin kırmızı sıcak haldaki halkaya çekiçle şekillendirilmesi.
- Çelikten bir çarpraz iskeletin oluşturulması.
- Çarpraz iskeletin çark halkasına sıcak kaynakla bağlanması.
- Dişlerin son profiline kadar eğelenmesi.
Bu yöntemler, dönemi için olağanüstü olsa da, günümüz geleneksel üretim teknikleriyle eşsizdir. Günümüzde bazı replikacıların daha kolay üretilebilen ve 17. yüzyılın ortalarında popüler hale gelen pirinç çarkları tercih etmelerinin bir nedeni de budur.
Eski Teknikler ve Modern İmalat Yöntemlerinin Birleşimi
Barentsz Saati’nin yeniden yapımı için gereken 48 çelik dişli çarkı üretmek amacıyla, topluluğumuz modern bir imalat yöntemi olan su jeti kesimine başvurdu. Bu yöntem, çarkların ince yapısını ve keskin köşelerini, çeliğin bütünlüğünü koruyarak, olağanüstü bir hassasiyetle yeniden yaratmamızı sağladı.
Su jeti kesimi sayesinde kesilen kenarlarda ek işleme gerek kalmadı. Çarklar doğrudan dişli kesimi ve hassas delik delme işlemlerine hazır hale getirildi. Bu modern teknolojinin kusursuz entegrasyonu, çarkların Orta Çağ zanaatkarlarının ustalığını onurlandırırken, 21. yüzyılın verimliliğini ve hassasiyetini de sağladı.
Ortaya çıkan replikalar sadece saatçilik ve üretim açısından değil, görsel olarak da büyüleyicidir. Günlük doğrulukları bir saatlik sapma payına sahip olan bu saatler, yalnızca bir akrep içerir ve zamanı yaklaşık olarak gösterir.

3D Baskının Rolü: Yeni Ufuklar Keşfetmek
Topluluğumuz, geleneksel zanaatkarlığa duyduğu saygıyı, modern yeniliklere açıklıkla dengeliyor. Bu yeniliklerden biri de saat bileşenlerini plastik malzemeden prototiplemek için 3D baskının kullanılmasıdır. Xometry’den tedarik edilen yüksek kaliteli eklemeli üretim parçalarıyla, metal üretime geçmeden önce tasarımlarımızı test edebiliyoruz. Bu yaklaşım, dişli montajları gibi karmaşık mekanizmaları minimum maliyet ve atıkla geliştirmemize olanak tanıyor.
Geleceğe baktığımızda, metal 3D baskının Tourbillon kafesleri gibi kompleks parçaların üretiminde büyük bir potansiyele sahip olduğunu görüyoruz. Saatçiliğin zirvesi olarak kabul edilen bu bileşenler, hassas mühendisliği yaratıcı tasarımla birleştirmek için yeni olanaklar sunabilir. Xometry’nin gelişmiş üretim hizmetleri sayesinde, bu olanakları keşfetmeye ve saat yapımı alanında yenilikler yapmaya hazırız.Barentsz Saati hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler, Cees Wijnberg’in Het uurwerk van de Barentsz-expeditie 1596 adlı kitabına başvurabilir. Kitap, saat yapım rehberi ve tarihine dair ayrıntılı bilgiler içeriyor ve Museum Zaanse Tijd aracılığıyla temin edilebilir.
Barentsz Saati ve Cees Wijnberg’in çalışmalarını keşfetmek için buraya tıklayın.
Üretim hikayeleri ve vakaları
Mühendislik veya üretim hikayenizi paylaşın
Hikayenizi xometry.pro'daki diğer kişilerle paylaşmak istiyorsanız, kısa bir form doldurmanız yeterli
Comment(3)